Relaties tussen woorden begrijpen: antoniem, synoniemie, hyponymie, hypernymie, polysemie, homonymie en semantisch veld

Antonymie is de relatie tussen twee woorden of zinsdelen die tegengestelde betekenissen hebben. Antoniemen zijn woorden die een contrasterend of tegengesteld idee overbrengen aan een ander woord. Warm en koud, groot en klein, blij en verdrietig zijn bijvoorbeeld allemaal antoniemen van elkaar.
2. Wat is synoniem? Synoniem is de relatie tussen twee woorden of zinsdelen die een vergelijkbare betekenis hebben. Synoniemen zijn woorden die dezelfde of bijna dezelfde betekenis overbrengen als een ander woord. Gelukkig en vreugdevol, snel en snel, en groot en enorm zijn bijvoorbeeld allemaal synoniemen van elkaar. Wat is hyponymie? Hyponymie is de relatie tussen een algemeen woord en specifieke exemplaren van dat woord. Hyponiemen zijn woorden die specifieker zijn dan een algemene term. Hond is bijvoorbeeld een hyponiem van dier, omdat het een specifiek diertype is.
4. Wat is hypernymie? Hypernymie is de relatie tussen een specifiek woord en een meer algemene term. Hyperniemen zijn woorden die algemener zijn dan een specifieke term. Dier is bijvoorbeeld een hyperniem van hond, omdat het een meer algemene categorie is waartoe ook honden behoren.
5. Wat is polysemie? Polysemie is de relatie tussen een woord dat meerdere verwante betekenissen heeft. Het woord bank kan bijvoorbeeld verwijzen naar een financiële instelling, een rivieroever of een opslaglocatie voor gegevens. In dit geval heeft het woord bank meerdere verwante betekenissen, maar ze houden allemaal verband met het idee om iets op te slaan of te beheren. Wat is homoniem? Homoniem is de relatie tussen twee woorden die dezelfde spelling en/of uitspraak hebben, maar verschillende betekenissen hebben. Beer (het dier) en naakt (zonder kleding) zijn bijvoorbeeld homoniemen, omdat ze op dezelfde manier worden gespeld en uitgesproken, maar ze hebben verschillende betekenissen.
7. Wat is een semantisch veld? Een semantisch veld verwijst naar het scala aan betekenissen dat aan een bepaald woord of een bepaalde zinsnede is gekoppeld. Het bevat alle gerelateerde concepten, attributen en ideeën die aan een woord of zinsnede zijn gekoppeld. Het semantische veld van het woord boom kan bijvoorbeeld begrippen bevatten als plant, tak, blad en bos.
8. Wat is connotatie? Connotatie verwijst naar de emotionele of culturele associaties die een woord of zinsnede heeft naast de letterlijke betekenis ervan. Het woord 'thuis' kan bijvoorbeeld een positieve connotatie hebben voor iemand die het associeert met warmte en familie, terwijl het woord 'gevangenis' een negatieve connotatie kan hebben voor iemand die het associeert met opsluiting en straf. Wat is denotatie? Denotatie verwijst naar de letterlijke of woordenboekdefinitie van een woord of zinsnede. Het is de objectieve, specifieke betekenis van een woord of zin, zonder enige emotionele of culturele associaties. De aanduiding van het woord 'thuis' zou bijvoorbeeld kunnen worden gedefinieerd als een plaats waar iemand leeft, ongeacht eventuele emotionele of culturele associaties die het woord zou kunnen hebben. Wat is semantische ambiguïteit? Semantische ambiguïteit verwijst naar de situatie waarin een woord of zinsnede meerdere betekenissen heeft die niet duidelijk van elkaar te onderscheiden zijn. Het woord 'bank' kan bijvoorbeeld verwijzen naar een financiële instelling, een rivieroever of een opslaglocatie voor gegevens, en deze verschillende betekenissen kunnen verwarrend of dubbelzinnig zijn voor iemand die het woord in een bepaalde context tegenkomt.