Memahami Angiogenesis: Pembentukan Salur Darah Baru

Angiogenesis ialah pembentukan saluran darah baru daripada yang sedia ada. Ia merupakan proses asas dalam pembangunan dan pembaikan tisu dan organ, dan ia memainkan peranan penting dalam pelbagai keadaan fisiologi dan patologi, seperti perkembangan embrio, penyembuhan luka, dan kanser.

Terdapat dua jenis angiogenesis utama:

1. Angiogenesis dengan bercambah: Angiogenesis jenis ini berlaku apabila saluran darah baru tumbuh daripada yang sedia ada melalui percambahan tunas.
2. Angiogenesis secara intususepsi: Jenis angiogenesis ini berlaku apabila salur darah baru tumbuh dari yang sedia ada melalui pencerobohan yang terakhir ke dalam bekas.

Angiogenesis dikawal oleh interaksi kompleks faktor pertumbuhan, hormon dan molekul isyarat lain yang mengawal ekspresi gen yang terlibat dalam proses tersebut. Beberapa pemain utama dalam angiogenesis termasuk:

1. Faktor pertumbuhan endothelial vaskular (VEGF): Protein ini adalah salah satu pengawal selia angiogenesis yang paling terkenal. Ia menggalakkan percambahan dan penghijrahan sel endothelial, yang melapisi saluran darah.
2. Faktor pertumbuhan terbitan platelet (PDGF): Protein ini menggalakkan percambahan sel otot licin dan sel endothelial.
3. Faktor pertumbuhan Fibroblast (FGF): Protein ini menggalakkan percambahan dan penghijrahan fibroblas, iaitu sel yang menghasilkan protein matriks ekstraselular.
4. Faktor penyebab hipoksia (HIF): Faktor transkripsi ini diaktifkan sebagai tindak balas kepada paras oksigen yang rendah dan mengawal ekspresi gen yang terlibat dalam angiogenesis.

Disregulasi angiogenesis boleh membawa kepada pelbagai penyakit, seperti kanser, penyakit kardiovaskular dan gangguan saraf. Contohnya, angiogenesis yang berlebihan boleh menyumbang kepada pertumbuhan dan penyebaran tumor, manakala angiogenesis terjejas boleh menyebabkan iskemia tisu dan kegagalan organ.

Angiogenesis penyasaran telah menjadi strategi penting dalam rawatan pelbagai penyakit. Sebagai contoh, terapi anti-angiogenik telah digunakan untuk merawat kanser, dan ubat yang menyasarkan VEGF telah dibangunkan untuk merawat degenerasi makula yang berkaitan dengan usia, penyebab utama kebutaan di kalangan warga tua.