Memahami Qanats: Sistem Pengurusan Air Purba di Kawasan Gersang

Qanat (Bahasa Parsi: قنات) ialah sistem pengurusan air yang digunakan di kawasan gersang di dunia, khususnya di Iran dan negara-negara lain di Timur Tengah dan Asia Tengah. Ia adalah rangkaian terowong bawah tanah dan aci yang membekalkan air ke permukaan dari sumber bawah tanah, seperti akuifer atau mata air.

Sistem qanat telah dibangunkan lebih 2,500 tahun dahulu di Parsi purba (kini Iran) sebagai cara untuk membawa air dari kawasan pergunungan hingga ke dataran dan oasis di bawah. Sistem ini terdiri daripada satu siri aci menegak, dipanggil "qanat," yang digali ke dalam tanah untuk mengakses sumber air bawah tanah. Aci ini disambungkan oleh rangkaian terowong, membolehkan air mengalir menuruni bukit ke permukaan.

Qanat biasanya dibina di kawasan yang terdapat perbezaan ketinggian yang ketara antara sumber air dan kawasan yang perlu diairi. Sistem ini menggunakan graviti untuk mengangkut air dari ketinggian yang lebih tinggi ke ketinggian yang lebih rendah, menjadikannya cara yang cekap untuk membawa air ke kawasan yang sebaliknya akan menjadi terlalu kering untuk menyokong pertanian atau penempatan manusia.

Qanat telah digunakan untuk pelbagai tujuan, termasuk mengairi tanaman, membekalkan air minuman, dan menjana kuasa kilang dan jentera lain. Mereka masih digunakan hari ini di banyak bahagian dunia, terutamanya di Iran, di mana ia adalah bahagian penting dalam warisan budaya dan sejarah negara.