Memahami Trikaya: Tiga Tubuh Dewa dalam agama Hindu dan Buddha

Trikaya (Sanskrit: त्रिकाय, Trikāya) ialah istilah yang digunakan dalam agama Hindu dan Buddha untuk menggambarkan tiga badan atau aspek dewa atau makhluk rohani. Tiga badan tersebut ialah:

1. Nirmanakaya (Sanskrit: निर्माणकाय, Nirmāṇakāya): badan fizikal atau manifestasi dewa dalam dunia material.
2. Sambhogakaya (Sanskrit: सम्भोगकाय, Sambhoga-kāya): badan kebahagiaan atau aspek dewa yang mengalami keseronokan dan kenikmatan.
3. Dharmakaya (Sanskrit: धर्मकाय, Dharma-kaya): jasad realiti atau aspek dewa yang mewakili kebenaran dan realiti muktamad.

Dalam agama Hindu, ketiga-tiga badan itu sering dikaitkan dengan tiga aspek dewa Vishnu: bentuk fizikalnya sebagai Krishna, bentuk keseronokannya sebagai Lord Narayana, dan bentuk rohaninya sebagai realiti utama. Dalam agama Buddha, tiga badan dikaitkan dengan tiga peringkat pencerahan: badan fizikal Buddha, badan kebahagiaan dan kenikmatan, dan badan realiti muktamad.

Konsep trikaya digunakan untuk menggambarkan aspek ketuhanan yang berbeza. dan untuk menekankan idea bahawa ketuhanan adalah di luar pemahaman manusia dan tidak boleh dikurangkan kepada satu aspek atau bentuk. Ia juga menyerlahkan idea bahawa ketuhanan hadir dalam semua perkara dan segala-galanya saling berkaitan dan saling bergantung.