Sferules begrijpen: de kleine maar machtige deeltjes van vulkaanuitbarstingen

Bollen zijn kleine, bolvormige deeltjes die worden gevormd tijdens de pyroclastische stromingen die optreden tijdens vulkaanuitbarstingen. Deze stromen bestaan uit heet gas en gesteente dat met hoge snelheid langs de zijkanten van een vulkaan stroomt, waarbij vaak temperaturen van boven de 1000°C (1832°F) worden bereikt. Terwijl de stroom zich voortbeweegt, neemt deze kleine deeltjes op, zoals as, lapilli en ander pyroclastisch materiaal, die vervolgens in de stroom worden opgenomen. Terwijl de stroom vertraagt en afkoelt, beginnen deze deeltjes uit de lucht te bezinken en vormen ze een laag sediment op de grond. Na verloop van tijd kan dit sediment worden samengedrukt en aan elkaar worden gecementeerd door extra lagen sediment, waardoor een hard, rotsachtig materiaal ontstaat dat breccia wordt genoemd. Bollen vormen een belangrijk onderdeel van deze breccia's en kunnen waardevolle informatie verschaffen over de intensiteit en duur van vulkaanuitbarstingen in het verleden. Bollen bestaan doorgaans uit glasachtige deeltjes die zijn gevormd door de snelle afkoeling van gesmolten gesteente, en ze kunnen in grootte variëren van enkele millimeters tot enkele centimeters in diameter. Ze zijn te vinden in verschillende kleuren, afhankelijk van de samenstelling van het oorspronkelijke magma en de omstandigheden waaronder ze zijn gevormd. Enkele veel voorkomende kleuren zijn zwart, grijs, bruin en rood. Bollen zijn een belangrijk hulpmiddel voor vulkanologen en geologen omdat ze informatie kunnen verschaffen over het type uitbarsting dat heeft plaatsgevonden, evenals over de intensiteit en duur van de stroom. Door de grootte, vorm en kleur van bolletjes te bestuderen, kunnen wetenschappers inzicht krijgen in het gedrag van eerdere uitbarstingen en een beter inzicht krijgen in de risico’s en gevaren die gepaard gaan met toekomstige uitbarstingen.