Hukukta İptal Nedir?
İptal, bir mahkemenin belirli bir davayı veya ihtilafı dinleme ve karara bağlama yetkisi veya yetkisine sahip olmadığını savunan hukuki bir doktrindir. Başka bir deyişle, mahkeme önündeki davayı "iptal eder" veya geçersiz kılar, böylece yargılamayı fiilen sona erdirir.
Bir mahkemenin iptal etme yetkisini kullanmasının aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli nedenleri vardır:
1. Konuya ilişkin yargı yetkisinin bulunmaması: Mahkemenin, davada söz konusu olan spesifik uyuşmazlık türünü içeren davaları dinleme yetkisi yoksa, davayı hükümsüz kılabilir. Örneğin, asliye mahkemesi büyük miktarda tazminat içeren bir davaya bakma yetkisine sahip olmayabilir.
2. Kişisel yargı yetkisinin bulunmaması: Mahkeme, davanın taraflarından biri veya birkaçı üzerinde yargı yetkisine sahip değilse, davayı hükümsüz kılabilir. Örneğin, davalı davanın açıldığı ülkede ikamet etmiyorsa mahkemenin o taraf üzerinde kişisel yargı yetkisi olmayabilir.
3. Bir iddianın belirtilmemesi: Davacının şikayeti, geçerli bir hukuki iddiayı destekleyecek yeterli olguları ileri sürmüyorsa, mahkeme davayı geçersiz kılabilir. Bu genellikle "bir dava nedeninin belirtilmemesi" olarak anılır.
4. Davanın açılmaması: Davacının dava açmak için yasal hakkı veya menfaati yoksa mahkeme davayı geçersiz kılabilir. Örneğin, davacının, davalının eylemlerine kadar izi sürülebilen doğrudan ve somut bir yaralanması yoksa, mahkeme dava üzerinde yargı yetkisine sahip olmayabilir.
5. Ön karar: Davada aynı mahkeme veya başka bir mahkeme tarafından mevcut davada aranan tedbiri engelleyen bir önceki karar varsa, mahkeme davayı hükümsüz kılabilir. Bu, "teminat engeli" veya "sorunun engellenmesi" olarak bilinir.
6. Zaman aşımı süresi: Davacının davayı zaman aşımı süresi dolduktan sonra açması halinde mahkeme davayı hükümsüz kılabilir. Zaman aşımı kanunu, davacının yasal bir talepte bulunması gereken süreye ilişkin bir zaman sınırı belirler.
7. Diğer hukuki doktrinler: Bir mahkemenin hükümsüz kılma yetkisini kullanmasına neden olabilecek "laches" (davayı açmada makul olmayan gecikme), "muvafakat" (iddia edilen yanlış davranışın kabulü veya hoşgörüsü) veya "Estoppel" (bir tarafın önceki eylemlerine veya beyanlarına aykırı bir şeyi inkar etmesini veya iddia etmesini engelleyen yasal bir ilke).
Geçersiz kılmanın işten çıkarılma ile aynı şey olmadığını belirtmek önemlidir. Görevden alma, mahkemenin davayı önyargısız olarak sonlandırmasıdır; bu, davacının davayı yeniden açabileceği anlamına gelir. İptal ise davanın kesin ve kesin olarak sona erdirilmesidir, yani davacının davayı yeniden açamaması anlamına gelir.
Bunu beğendim
Bunu beğenmedim
İçerik hatası bildir
Paylaş
Bozma, önceki bir mahkeme kararını veya emrini iptal etme veya iptal etme eylemini ifade eden yasal bir terimdir. Başka bir deyişle, bozma, daha önceki bir kararı veya kararı hükümsüz kılmak veya hükümsüz kılmak anlamına gelir.
Bir mahkemenin önceki bir kararı iptal etmesinin çeşitli nedenleri vardır; bunlar arasında:
1. Usul hataları: Mahkemenin usulde uygun delil kurallarına uymamak veya ilgili gerçekleri göz ardı etmek gibi önemli hatalar yapması halinde karar iptal edilebilir.
2. Yeni deliller: İlk duruşma sırasında mevcut olmayan yeni delillerin ortaya çıkması halinde, mahkeme önceki kararı bozabilir ve yeni bir duruşma yapılmasına karar verebilir.
3. Yargıyla ilgili konular: Mahkemenin dava üzerinde yargı yetkisi yoksa, karar iptal edilebilir.
4. Yetkisizlik: Davanın taraflarından birinin davayı açma ehliyeti yoksa, karar bozulabilir.
5. Dolandırıcılık veya yanlış beyan: İlk yargılama sırasında sahtekarlık veya yanlış beyan işlenmişse, karar bozulabilir.
Daha önce verilen bir kararın iptal edilmesi, davanın yeniden yargılanacağı veya aynı sonucun çıkacağı anlamına gelmez. Mahkeme önceki kararı iptal edebilir ve daha ileri işlemler için davayı alt mahkemeye geri gönderebilir.
Bunu beğendim
Bunu beğenmedim
İçerik hatası bildir
Paylaş
