Bruner'in Bilişsel Gelişim Teorisi: Çevrenin ve Zihinsel Süreçlerin Rolünü Anlamak

Bruner (1960), bireyin zihinsel süreçlerini şekillendirmede çevrenin rolünü vurgulayan bir bilişsel gelişim teorisi önermiştir. Bruner'a göre çocuklar, her biri giderek karmaşıklaşan düşünme ve problem çözme biçimleriyle karakterize edilen bir dizi aşamadan geçiyor.

Bruner'in teorisi birkaç temel kavramı içeriyor:

1. Yapı iskelesi: Çocuklar, yeni fikir ve görevlerle meşgul olduklarında kendilerine uygun destek ve rehberlik verildiğinde en iyi şekilde öğrenirler. Bu destek genellikle ebeveynler veya öğretmenler gibi daha bilgili kişiler tarafından sağlanır.
2. Alım aşaması: Bilişsel gelişimin bu erken aşamasında çocuklar bilgiyi özümsemeye ve etraflarındaki dünyayı anlamaya odaklanırlar. Henüz karmaşık kavramları analiz edemiyor veya anlayamıyorlar.
3. Erken şemalar: Çocuklar deneyimlerini anlamaya ve kategorilere ayırmaya başladıkça, bilgiyi organize etmek için zihinsel çerçeveler olan erken şemaları geliştirirler. Bu şemalar genellikle somut nesnelere ve olaylara dayanır.
4. Daha sonraki şemalar: Çocuklar büyüdükçe ve daha fazla deneyim kazandıkça şemaları daha soyut ve karmaşık hale gelir. Farklı fikir ve kavramlar arasındaki ilişkileri görmeye başlarlar.
5. Asimilasyon ve uyum sağlama: Bruner, öğrenmenin hem özümseme (yeni bilgiyi mevcut zihinsel çerçevelere dahil etme) hem de uyum sağlama (mevcut zihinsel çerçeveleri yeni bilgilere uyacak şekilde değiştirme) içerdiğine inanıyordu.
6. Sarmal müfredat: Bruner, çocukların büyüdükçe aynı kavramların giderek karmaşıklaşan düzeylerde tanıtıldığı sarmal bir müfredat önerdi. Bu onların önceki bilgi ve anlayışlarını geliştirmelerine olanak tanır.

Bruner'in teorisinin eğitim ve çocuk gelişimi araştırmaları üzerinde önemli bir etkisi olmuştur. Yapı iskelesi ve çocuklara uygun destek sağlamanın önemi hakkındaki fikirleri, öğretim yöntemlerini ve müfredat tasarımını etkilemiştir. Ek olarak, bilişsel gelişimi şekillendirmede çevrenin rolüne yaptığı vurgu, çocukların zihinsel süreçlerini şekillendirmede erken deneyimlerin ve ilişkilerin önemine daha fazla odaklanılmasına yol açmıştır.